Tijdens de landelijke intocht van Sinterklaas is op 16 november geen zwarte piet te zien. Is heel Apeldoorn daarmee om? Bepaald niet. Op vrijwel alle andere plekken in de stad en in de omliggende dorpen is de kindervriend ‘gewoon’ zwart.
,,We laten ons niet beïnvloeden om deze traditie zomaar van de kaart te laten vegen’’, zegt Arend Jan Hammink van de organisatie van de Loenense intocht stellig. Zijn collega’s in andere dorpen staan er net zo in. ,,Hier blijft piet ook zwart. Daar is ook geen enkele discussie over geweest. Waarom zouden we het nu ineens anders moeten doen?”, vraagt Mirian van de Kamp van het plaatselijke comité in Beekbergen zich hardop af.
Zwarte Piet steeds verder afgeschminkt
Ze doelt op het feit dat de NTR de regie in Apeldoorn heeft overgenomen, nu daar de landelijke intocht plaatsvindt. Deze publieke omroep heeft het uiterlijk van de helpers van Sinterklaas de laatste jaren geleidelijk veranderd op televisie. Van zwarte piet ging het via gekleurde pieten en stroopwafelpieten naar de roetveegpiet als compromis. Die heeft een steeds prominentere rol gekregen tijdens de landelijke intochten en in het Sinterklaasjournaal. Dit jaar is in Apeldoorn de definitieve omslag: geen enkele piet in de tv-uitzendingen zal volledig zwart zijn geschminkt. Iedereen die meewerkt aan het landelijke spektakel in de binnenstad moet zich daar aan houden.
Organisatoren van intochten in wijken, dorpen en winkelcentra varen echter duidelijk hun eigen koers. Behalve bij de intochten in Loenen en Beekbergen zijn de pieten ook in Vaassen, Eerbeek, het Logeerhuis van Sinterklaas (het Woldhuis) en op winkelcentra als De Eglantier en Hart van Zuid ook dit jaar ‘gewoon zwart’, zoals veel woordvoerders het beschrijven.
Piet lijkt verdacht veel op ome Henk
Traditie speelt daarbij een belangrijke rol, geven ze aan. De organisatoren zeggen de afgelopen jaren nauwelijks vragen of klachten te hebben gehad over zwarte piet. Sterker nog: de winkeliersvereniging van Hart van Zuid bijvoorbeeld krijgt reacties waaruit blijkt dat de zwarte piet juist gewaardeerd wordt.
Ook een heel praktisch argument speelt een duidelijke rol: een roetveegpiet wordt eerder herkend dan een volledig geschminkte zwarte piet. Dat speelt onder meer in Vaassen, zegt Monique Trumpi. ,,Bij ons zijn het allemaal vrijwilligers uit het dorp. Die doen het puur omdat ze het leuk vinden. Maar dat kan niet meer als ze alleen roetvegen hebben.” Dan bestaat immers het risico dat kinderen zien dat het hulpje van Sinterklaas niet uit Spanje komt, maar pak ‘m beet ome Henk is.
Vrees voor demonstaties
De organisatie van het Sinterklaasfeest in Ugchelen wil niet hardop uitspreken hoe de pieten er straks uitzien. Dat heeft alles te maken met vrees voor onrust. ,,We zitten niet te wachten op demonstraties’’, motiveert een woordvoerder. In Klarenbeek is de knoop nog niet doorgehakt; daar is het afhankelijk van de pieten die zich beschikbaar stellen.
Het Pieten Orkest van muziekvereniging Eendracht speelt al jaren bij tal van intochten en andere Sint-evenementen. Dat gezelschap is nog aan het wikken en wegen of het meewerkt bij de landelijke intocht – juist vanwege de roetveeg-eis. Ook bij deze groep weegt de vrees mee dat kinderen dan de leden herkennen. Bij andere evenementen laat het orkest de hoeveelheid schmink afhangen van de wens van de klant. Als de groep zelf mag kiezen is het duidelijk, zegt Gerrit Borreman. ,,Dan uiteraard zwart. Dat is gewoon de traditie en die willen we graag in stand houden
Bron: De Stentor Apeldoorn
